Engels’in Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni başlıklı eseri, tarihsel materyalizmin bir uygulaması olarak insan toplumlarının tarihsel gelişimini ele alır. Engels, bu kitabında aile yapısının, özel mülkiyetin ve devletin nasıl ortaya çıktığını ve bu yapılar arasındaki ilişkileri derinlemesine inceler.
İnceleme: Ailenin, Özel Mülkiyetin ve Devletin Kökeni
Tarihsel Materyalizmin Temel Yaklaşımı Engels, kitabını antropolog Lewis Henry Morgan'ın Eski Toplum adlı eserine dayanarak kaleme almıştır. Morgan'ın ilkel toplumların gelişim aşamalarına dair gözlemlerinden yola çıkan Engels, insanlık tarihinin ekonomik altyapı üzerinden nasıl evrildiğini gösterir. Engels'e göre, toplumun ekonomik yapısı, diğer tüm toplumsal ilişkilerin, ideolojilerin ve devlet biçimlerinin temelini oluşturur. Bu yaklaşım, aile kurumunun da ekonomik üretimle doğrudan ilişkili olduğunu savunur.
Ailenin Gelişimi Engels, toplumun gelişim aşamalarını izlerken, ailenin de tarihsel olarak değişim geçirdiğini vurgular. İlkel komünal topluluklarda ortaklaşa üretim ve tüketim yapılırken, bireysel aile kavramı yoktu. Anaerkil aile yapısında mülkiyet ve soy kadınlar üzerinden geçiyordu. Ancak tarımın gelişmesi ve özel mülkiyetin ortaya çıkmasıyla, ataerkil aile yapısına geçildi. Bu geçiş, mülkün miras yoluyla erkekler aracılığıyla aktarılmasını sağlamak amacıyla kadınların konumunu zayıflatan ve onların üzerindeki kontrolü artıran bir süreci tetikledi.
Özel Mülkiyetin Ortaya Çıkışı Engels, özel mülkiyetin ilk kez tarımın gelişmesiyle ortaya çıktığını belirtir. Tarım, toprak üzerinde bireysel mülkiyet hakkını doğurdu ve bu, önce ekonomik eşitsizlikleri, ardından sınıf farklılıklarını doğurdu. Üretim araçlarının özel mülkiyeti, servetin bir azınlık tarafından kontrol edilmesine ve bu durumun korunması için devlet aygıtlarının kurulmasına yol açtı. Engels'e göre, devlet, özel mülkiyetin korunması için var olan bir mekanizmadır.
Devletin Kökeni Devletin kökeni de ekonomik değişimlere dayanır. Engels’e göre, devlet sınıfsız bir toplumda ortaya çıkmaz; devlet, sınıflı toplumların ürünüdür. Sınıfların ortaya çıkması, mülk sahibi sınıfların çıkarlarını koruyacak bir gücün, yani devletin doğmasına neden olmuştur. Devlet, mülk sahibi sınıfların çıkarlarını savunurken, alt sınıfları bastıran bir araç işlevi görür. Bu bağlamda Engels, modern devletin sınıf baskısının bir aracı olduğunu savunur.
Sonuç: Engels'in Toplum Teorisi Engels'in bu eserinde yaptığı çözümleme, kapitalist toplumun kökenlerini ve işleyişini anlamak için güçlü bir teorik temel sunar. Engels, aile yapısı, mülkiyet ve devletin birbirine bağlı olduğunu ve bu yapıların ekonomik temelde şekillendiğini gösterir. Özel mülkiyetin ortadan kalkmasıyla, devletin ve aile yapısının da bugünkü biçimleriyle varlığını sürdüremeyeceğini savunur.
"Aile tarihi, ilkel komünal topluluklardan sınıflı toplumlara geçişteki önemli bir gelişim aşamasıdır. Bu süreçte, anaerkil aileden ataerkil aileye geçiş, kadınların toplumsal konumunu büyük ölçüde değiştirmiştir."
"İlk kez özel mülkiyetin ortaya çıkışı, sınıf farklılıklarının ve zenginliğin belirli bir kesim tarafından birikiminin başlangıcını işaret eder."
"Devlet, kendisini toplumun üzerinde konumlandıran ve toplumsal çelişkilerin sürdürülmesini sağlayan bir baskı aracıdır. Devletin asıl işlevi, mülk sahibi sınıfların çıkarlarını korumaktır."
"İnsanlık tarihi, ekonomik üretimin değişmesiyle beraber toplumsal yapının da değiştiği bir süreçtir. Üretim araçlarının mülkiyeti değiştikçe, toplumun bütün yapıları - aile, devlet ve sınıf ilişkileri - buna göre şekillenir."
"Kadının özgürleşmesi ancak üretim araçlarının toplumsal mülkiyetine geçmesiyle mümkündür. Ataerkil düzenin dayandığı mülkiyet ilişkileri sona ermeden kadının gerçek özgürlüğü sağlanamaz."
Yorumlar
Yorum Gönder